Het belang van ontmoetingsplekken voor de sociale cohesie in een wijk

Dit is waar het voor ons om draait

Buurtbewoners die elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en elkaar helpen, ervaren meer verbinding. En mensen die in hun buurt meer verbinding ervaren zijn gelukkiger, zo blijkt uit recent onderzoek van het CBS. Conclusie: voor het creëren van een fijne leefomgeving gaat het niet om de stenen, maar om het sociale cement ertussen. Wat kunnen wij hiervan leren als stedenbouwkundigen, architecten en ontwikkelaars?

Het belang van ontmoetingsplekken voor de sociale
cohesie in een wijk

Dit is waar het voor ons om draait

Buurtbewoners die elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en elkaar helpen, ervaren meer verbinding. En mensen die in hun buurt meer verbinding ervaren zijn gelukkiger, zo blijkt uit recent onderzoek van het CBS. Conclusie: voor het creëren van een fijne leefomgeving gaat het niet om de stenen, maar om het sociale cement ertussen. Wat kunnen wij hiervan leren als stedenbouwkundigen, architecten en ontwikkelaars?

Voor het creëren van een fijne woning en leefomgeving gaat het niet om de stenen, maar om het sociale cement ertussen.

“Het CBS-onderzoek bewijst eigenlijk wat we allemaal intuïtief al aanvoelen”, zegt hoofd acquisitie Stebru Bart van Veenendaal. “Sociaal contact leidt ertoe dat mensen meer tevreden zijn met de plek waar ze wonen. Reden te meer om ruimte voor interactie en plekken voor ontmoetingen een standaard onderdeel te maken in elk bouwplan. Dat geldt zeker voor stedelijke bouwprojecten waar de woningnood, en daarmee de druk op eenzijdig gebruik van vierkante meters, het hoogste is. Want zoveel mogelijk huizen op een beperkte ruimte levert niet per definitie meer gelukkige gebruikers op.”

Ontmoetingsplekken creëren

“Mensen moeten uiteraard zelf verbinding maken. Maar je kunt hiervoor wél de juiste omstandigheden scheppen. Je moet de sociale en fysieke wereld zo op elkaar afstemmen dat je het maken van contact stimuleert. Door allerlei prettige ontmoetingsplekken te creëren waar bewoners samen voor moeten zorgen bijvoorbeeld. Hierover moeten stedenbouwkundigen, architecten, ontwikkelaars en opdrachtgevers samen en in vroegtijdig stadium met elkaar in gesprek."

Samen met gemeente en opdrachtgevers

Zo ontwikkelen we op het Westhovenplein in nauwe samenwerking met de gemeente Den Haag, zorgorganisatie Saffier, belegger Syntrus Achmea en woningcorporatie Arcade een gebouwencomplex voor zowel hulpbehoevende ouderen als sociale huurders. Bewoners en mensen uit de wijk ontmoeten elkaar in de gemeenschappelijke binnentuin die de vijf gebouwen verbindt.


Aan die tuin hebben we bewust de gezamenlijke woonkamers van de zorgwoningen en de voordeuren van de woningen voor sociale woningbouw gelegd. Door de tuin voor iedereen toegankelijk én interessant te maken - onder andere door plekken te reserveren voor een restaurant, kapsalon, herinneringsmuseum en andere werkplekken – betrek je ook de andere buurtbewoners.

Ontworpen door landschapsarchitecten

Zo ontwerpen we de tuin als een veilige omgeving waar de zintuigen van bewoners op subtiele wijze worden geprikkeld. Zij moeten zich thuis kunnen voelen in een leefomgeving die ze gewend zijn. Een geur, geluid of bepaalde textuur kan herinneringen oproepen van een oud gevoel van geborgenheid. Dat helpt de bewoners met dementie een relatief stabiel bestaan op te bouwen.


Ook een kas, moestuin, kippenren of vijver worden naar verwachting onderdeel van de tuin. Elementen die gezamenlijke activiteiten aanmoedigen, en bewoners verbinden met mensen uit de buurt. Buiten bezig zijn - voor de demente bewoners in een veilige, bekende omgeving - is goed voor de fysieke en mentale gezondheid. In het gebouw zelf komt de natuur terug in vormen, kleuren en geuren.

Door een plek te creëren waar bewoners thuis zijn en waar ouderen zich veilig voelen, dragen we bewust bij aan het vergroten van de sociale cohesie in een buurt.

Klein is niet per definitie minder: hoe leven, wonen en werken in de toekomst samensmelten